Co robić, kiedy nadchodzi stres?

Twórca koncepcji stresu H. Selye stwierdził, że organizm człowieka reaguje na różne szkodliwe czynniki, zwane stresorami, zawsze w taki sam, alarmujący sposób. Stres jest reakcją na wszelkie nowe życiowe zmiany – nie tylko negatywne, ale i pozytywne. Sytuacją stresogenną, to znaczy powodującą stres, może być zarowno wyrzucenie z pracy czy przejście na emeryturę, jak i pogodzenie się z małżonkiem, wakacje czy nawet taka, wydawałoby się obojętna sprawa, jak zmiana nawyków żywieniowych. Stresorem (czynnikiem wywołującym reakcję stresową) mogą być urazy psychiczne, długotrwałe przeżycia czy sytuacje konfliktowe. Reakcje stresowe są nieuniknione i towarzyszą nam przez cały okres naszego życia.

Jak stwierdzono, dla dobrego działania naszego organizmu jest nam potrzebny pewien poziom stresu, ponieważ działa na nas mobilizująco. Jednak zbyt wysoki poziom stresu powoduje napięcie, trudności z koncentracją, lęk i zmęczenie, natomiast zbyt niski poziom – apatię, znudzenie i ogólnie spadek motywacji do działania. Tak więc dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu są nam potrzebne pewne optymalne dawki stresu.

Jak reagujemy na stres?

• Stres prowadzi często do zmian w zachowaniu, takich jak:

1. zwiększona ilość wypalanych papierosów,
2. kłopoty ze snem,
3. objadanie się lub, odwrotnie, brak apetytu,
4. picie większej ilości alkoholu,
5. częstsze zachorowania na niegroźne choroby, takie jak przeziębienie lub grypa,
6. obgryzanie paznokci.

• Stres może łączyć się z takimi oznakami emocjonalnymi jak:

1. nadmierne martwienie się,
2. zwiększona pobudliwość,
3. trudności z koncentracją,
4. częste bycie niespokojnym lub przestraszonym,
5. nadmierny niepokój o własne zdrowie,
6. brak poczucia humoru.

• Wreszcie ze stresem mogą łączyć się następujace oznaki fizyczne:

1. przyspieszone bicie serca,
2. częste bóle głowy,
3. odczuwanie duszności,
4. pocenie się, uczucie gorąca,
5. często występująca niestrawność lub biegunka,
6. uczucie suchości w ustach.
7. drżenie rąk i nóg.

Im więcej wymienionych powyżej objawów zauważyłeś u siebie, tym więcej problemów związanych ze stresem możesz się spodziewać. Długotrwały stres może wywoływać wiele schorzeń takich jak: choroby nerek, serca, naczyń krwionośnych, schorzenia alergiczne, niektóre choroby psychiczne.

Jak sprawdzić, czy stres jest zagrożeniem dla mojego zdrowia?

Jednym ze wskaźników jest poziom zmęczenia, jaki osiągnęliśmy. Jeżeli jesteś w stanie zregenerować swoje siły w ciągu jednej doby, to potrafisz jeszcze kontrolować poziom swojego stresu. Jeżeli jednak na pełną regenerację potrzebujesz więcej czasu, jest to oznaką, że stres zaczyna panować nad tobą.

Jak sobie radzić ze stresem?

Często wobec sytuacji stresogennych, które występują w pracy lub w domu, zdajemy się być bezsilni. Oto kilka najczęściej zalecanych metod radzenia sobie z trudnymi sytuacjami:


Nie bądź perfekcjonistą – przyjmij, że każdy popełnia błędy i ty też nie musisz wszystkiego robić bezbłędnie. Bądź tolerancyjny dla siebie.


Nie troszcz się o rzeczy, na które nie masz wpływu – nie jesteś w stanie wpłynąć na pogodę lub na konflikty wojenne. Koncentruj się na tym, nad czym masz władzę, a resztę powierz Opatrzności.


Stawiaj sobie realistyczne cele – ustal, co chcesz osiągnąć i w jakim czasie.Sporządź plan działań, ale nie bądź dla siebie nazbyt wymagający.


Rozwijaj w sobie poczucie humoru – stare przysłowie mówi, że śmiech to zdrowie. Jest w tym dużo racji.


Miej czas dla siebie – zrób sobie przyjemność – tak jak lubisz. Posłuchaj dobrej muzyki, przeczytaj książkę lub idź na spacer.


Porozmawiaj z kimś, kto naprawdę ma ochotę cię wysłuchać. Nie udawaj kogoś, kto nie może się mylić ani okazywać słabości. Pozwól sobie pomóc.


Zdrowo się odżywiaj – pamiętaj, że istnieje związek między fizyczną i psychiczną stroną człowieka. Unikaj używek: kawy, papierosów, alkoholu. „W zdrowym ciele zdrowy duch."


Utrzymuj kontakt z naturą – wycieczka do pachnącego świeżością lasu może uspokoić skołatane nerwy i dodać nowej energii.

Stosuj ćwiczenia relaksacyjne – polegają one głównie na rozluźnieniu mięśni, uspokojeniu oddechu i odprężeniu umysłu. Wystarczy pięć minut ćwiczeń dziennie.

Uprawiaj sport – ćwiczenia fizyczne są niewątpliwie lepszym sposobem na okiełznanie stresu niż obsesyjne myślenie o tym, co co może się wydarzyć i zamartwianie się. Pisałem o tym w poście:Jak radzić sobie z przygnębieniem jesiennym?